Stop4deroute gaat door als Stichting S4R met een nieuwe missie
Gesteund door vele burgers, gemeenten en provincie Utrecht verzette burgerinitiatief Stop4deroute zich succesvol tegen de komst van een vierde aanvliegroute naar Schiphol over Gelderland, Utrecht en Noord-Holland. Deze vierde route komt er voorlopig niet. Helaas blijft de huidige overlast en uitstoot van de luchtvaart enorm, en nieuwe vertrekroutes kunnen voor extra overlast in midden Nederland zorgen. Daarom gaat Stop4deroute door met een nieuwe missie en een nieuwe naam: Stichting S4R: voor een luchtvaart die ons past. Minder uitstoot en overlast!
Officieel is de vierde route van de baan. Dit staat in het ‘Schetsontwerp nieuwe luchtruimindeling’, dat in februari verscheen. Het is alleen de vraag of dit definitief is en/of alleen in naam. In de praktijk kan de luchtverkeersleiding nog steeds vliegtuigen via vaste routes over onze hoofden naar en van Schiphol leiden. Ook verschuiven in de nieuwe indeling vertrekroutes naar nieuwe gebieden, waar de mensen extra overlast krijgen. Vanaf 2028 mag Schiphol verder groeien en zullen er meer vliegtuigen over ieders hoofd vliegen. De luchtvaart is nu al sterk uit balans, met grote negatieve impact op natuur, gezondheid en klimaat. De overlast en gezondheidsschade van geluid en uitstoot zoals ultrafijnstof, zeer zorgwekkende stoffen en stikstof zijn enorm. De luchtvaart hoeft niet te voldoen aan milieunormen die voor andere sectoren gelden, geluidsnormen zijn niet beschermend, en er zit geen accijns op kerosine.
Daarom wil S4R dat Schiphol krimpt tot een omvang die past bij Nederland, zowel qua behoefte als draagkracht. Dat betekent bijvoorbeeld stoppen met nachtvluchten en het opheffen van de hubfunctie van Schiphol, waarbij passagiers hier alleen overstappen en niet in Nederland hoeven te zijn. S4R staat voor een gezonde leefomgeving voor ons, onze kinderen en kleinkinderen:Het realiseren van een luchtvaart die niet alleen recht doet aan het welzijn van alle huidige én toekomstige inwoners van Nederland, maar ook natuur, milieu en klimaat respecteert.
S4R gaat door met veel enthousiaste vrijwilligers met onderzoeken, informeren, samenwerken en acties. Op 17 juni heeft S4R met andere organisaties beroep aangetekend bij de Raad van State tegen het Luchthavenverkeersbesluit (LVB) Schiphol. Met dit besluit worden 478.000 jaarlijkse vluchten waarvan 27.000 in de nacht gelegaliseerd. De balans tussen de belangen van omwonenden en de luchtvaart wordt hiermee niet hersteld zoals ook de rechter in 2024 al vroeg. Als deze aantallen vluchten een wettelijke status krijgen, wordt het moeilijker om de hinder en vervuiling aan te pakken.
De komende tijd zullen wij de website bijwerken. Gezien de huidige overlast en schade die alleen maar toenemen blijft er nog veel meer werk aan de winkel. S4R zoekt extra vrijwilligers die een bijdrage willen leveren aan communicatie, organizing en lobby. Meld je aan via info@stichting-s4r.nl.Verschillende stemmen in het luchtvaartdiscours
Een groep masterstudenten aan de Universiteit Utrecht heeft in het kader van de cursus “Consultancy project” gewerkt aan het beantwoorden van de vraag hoe gezondheid, natuur en klimaat een rol spelen in het discours rondom luchtvaart. Hun rapport bevat een reeks interessante en bruikbare inzichten en aanbevelingen.
In een zogenaamde discoursnetwerkanalyse hebben zij krantenartikelen, rapporten, overheidscommunicatie en beleidsstukken uit de periode 2022 t/m april 2025 geanalyseerd. Hiermee worden de standpunten van stakeholders, de overeenkomsten en de conflicten tussen hun uitingen onderzocht.
De onderstaande figuur toont het netwerk van actoren dat uit deze analyse naar voren is gekomen, met 3 duidelijke clusters. Rechtsboven ligt het cluster volksgezondheid, met daarin gezondheidsinstanties (WHO, RIVM, GGD, Longfonds), politieke partijen (Groenlinks-PvdA, D66, PvdD, SP en Volt), de provincie Utrecht en burgerorganisaties (o.a. RBV en SchipholWatch). Deze actoren uiten zich in de publieke media over gezondheidsaspecten van luchtvaart en hebben min of meer vergelijkbare standpunten op dit vlak.
Rechtsonder bevindt zich een cluster van milieugroeperingen (Stop4deroute - toen nog, Red de Veluwe, Minder Hinder Gooise Meren, MOB, Milieudefensie, Greenpeace, SATL). Ook zij hebben min of meer vergelijkbare standpunten op het vlak van luchtvaart.
Links is een derde cluster met actoren uit de luchtvaartsector (LVNL, pilotenvakbond VNV en luchtvaartmaatschappijen) en politieke partijen (PVV, BBB, VVD); het luchtvaartbelangencluster. Deze actoren spreken vooral over de voordelen en belangen van de luchtvaart. Als zij al over gezondheid of milieu spreken, nemen zij vaak een ander standpunt in dan de partijen in de andere clusters.
Interessant zijn de punten van (bijna-) overlap, daar waar partijen twee narratieven lijken te ondersteunen. Zo erkent het CDA naast het economische narratief ook milieubelangen. De BRS en MRS, D66 en GL-PvdA (en ook S4R) houden zich op rond de grens van gezondheid en milieu: beide belangen worden onderschreven. De GGD (door voorsorteren op vermeende politieke haalbaarheid in adviezen?) en VNV (door stellingname tegen de vierde aanvliegroute?) liggen dicht bij het raakvlak van luchtvaartbelangen en gezondheid.
De analyse laat vooral zien dat gezondheid en leefomgeving van ondergeschikt belang zijn voor de leden van de luchtvaartbelangencluster inclusief het ministerie van I&W.
Burgerinitiatief S4R: voor een luchtvaart die ons past staat voor een gezonde leefomgeving voor ons, onze kinderen en kleinkinderent, met minder uitstoot en overlast. Deze analyse helpt ons om blinde vlekken bij partijen met belangen en invloed in het luchtvaartdebat te adresseren.
Veel dank aan Judith van Rijssen, Marie de Kwaasteniet, Mica Stoffels, Naomi Jankee en Nina Gulien.
Standpunt Stop4deroute over het Schetsontwerp
We hebben enige tijd genomen om de stukken te bestuderen en ons een beeld en mening van het Schetsontwerp voor de Luchtruimherziening te vormen. Dit zijn onze belangrijkste conclusies:
- Het is goed nieuws dat er vooralsnog geen extra vaste aanvliegroute komt en dat weerstand van burgers effect heeft. Een punt van zorg is dat er desondanks wel via deze route gevlogen kan worden omdat niet alle vluchten via naderingspunten geleid hoeven te worden.
- Het is kwalijk dat de enorme hinder, slaapverstoring en uitstoot in een groot deel van Nederland blijft en slechts verschuift.
- Het is kwalijk dat de Effectanalyse geen aandacht besteedt aan verschuiving van hinder in de zone buiten de regio Schiphol.
- Het is kwalijk dat wordt vastgehouden aan concentratie van hinder onder vaste naderingsroutes (voorheen “buizen”, voortaan “herriegoten”).
- Het is zorgelijk dat er minimale beperkingen blijven voor aan- en uitvliegen over kwetsbare gebieden en vele woonkernen in Nederland, inclusief vanuit het zuidoosten richting Schiphol.
- Het is verwerpelijk dat vermindering van hinder wordt doorgeschoven naar toekomstige projecten (over hoger aanvliegen) met een onzekere uitkomst, terwijl besluitvorming over de Luchtruimherziening wordt geacht daaraan voorafgaand al plaats te vinden.
- Het is kwalijk dat er geen enkele overtuigende en verifieerbare bijdrage wordt geleverd aan vermindering van de grote schadelijke effecten van luchtvaart op welzijn, gezondheid, milieu, natuur en klimaat, laat staan dat er perspectief ontstaat op terugbrengen hiervan naar een acceptabel niveau.
- Het is kwalijk dat het aantal vluchten is losgekoppeld van de herziening, terwijl het evident is dat de optimale indeling afhangt van de gebruiksintensiteit.
- Het is kwalijk dat de invloed van de Tweede Kamer en de Commissie Nut&Noodzaak op de besluitvorming vaag blijft, en participatieprocessen bewonersgroepen opnieuw tegen elkaar lijken te gaan uitspelen.
Een uitgebreidere beschrijving van onze bevindingen staat in dit document.
GROOT NIEUWS: VIERDE ROUTE GAAT NIET DOOR!
Vrijdag 21 februari heeft de ministerraad de herindeling van het luchtruim en de 4de aanvliegroute besproken. Een nieuwe aanvliegroute over de provincie Utrecht naar Schiphol komt er niet. Volgens minister BarryMadlener van Infrastructuur en Waterstaat is het niet mogelijk om de vierde route goed op het internationale luchtruim aan te laten sluiten, schrijft hij in een Kamerbrief. De wijziging zou niets met onze protesten en kritiek op de onderbouwing te maken hebben. Vast en zeker zijn onze acties niet voor niets geweest – dank aan allen die hebben meegedaan en ons hebben gesteund!
De exacte gevolgen van deze koerswijziging voor Nederland en haar
burgers is Stop4deroute aan het bestuderen. Zo verschuift het stijgende
verkeer waarschijnlijk 5-20 km naar het zuiden - mogelijk voordelig voor de een, maar nadelig voor de ander. Hoe dan ook: het luchtruim anders
indelen is geen echte oplossing voor de grote hinder rondom Schiphol en elders, noch voor de milieu- en klimaatbelasting door luchtvaart. Krimp van de luchtvaart en loslaten van de hub-functie bieden wel duurzame oplossingen.Nieuws hierover in de media:
UVandaag - RTV Utrecht (vanaf 3.27)
Kabinet zet streep door nieuwe aanvliegroute over Utrecht - RTV Utrecht
Kabinet zet streep door vierde aanvliegroute Schiphol - nu.nl
Toch geen nieuwe aanvliegroute Schiphol, geen extra overlast Utrecht en Gelderland - nos.nl
Standpunten van gemeenten en provincie Utrecht
In totaal willen 36 gemeenten en de provincie Utrecht niet dat overlast en vervuiling toenemen in hun regio door een nieuwe, vierde aanvliegroute. Ook willen vrijwel al deze gemeenten en de provincie Utrecht geen groei van de luchtvaart. Een overzicht van aangenomen moties van gemeenten en de provincie Utrecht, en standpunten verwoord in brieven van de provincie Utrecht en Gelderland over de luchtruimherziening aan respectievelijk minister Harbersen en minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat zijn samengebracht in een rapport en op onderstaande kaart.
Heeft jouw gemeente zich nog niet uitgesproken tegen de route? We denken graag met je mee om een inspraakmoment te organiseren. Samen maken we het verschil!.
Social media
Volg ons op Facebook, Bluesky, LinkedIn, Youtube en/of Instagram. Deel en schrijf berichten en voeg daaraan toe #stop4deroute.
Facebook
Bluesky
LinkedIn
Instagram
Youtube
